Олон улÑын Ñмар ч төвшний Ñ‚ÑтгÑлÑгт өөрийн зорилт болон өгөгдÑөн аÑуултад хариулахуйц чадварлаг ÑÑÑÑ Ð±Ð¸Ñ‡Ð¸Ñ…Ð¸Ð¹Ð³ шаардлага болгодог. Зарим томоохон их дÑÑд Ñургууль дүнгийн голч оноо, гаргаÑан Ð°Ð¼Ð¶Ð¸Ð»Ñ‚Ð°Ð°Ñ Ð¸Ð»Ò¯Ò¯ өөрийгөө тодорхойлÑон ÑÑÑÑнд өндөр ач холбогдол өгөн Ñ‚ÑтгÑлгийн Ñзнийг шалгаруулдаг. ТÑтгÑлÑгт Ó©Ñ€ÑÓ©Ð»Ð´Ó©Ñ…Ó©Ó©Ñ Ð³Ð°Ð´Ð½Ð°, академикийн боловÑрол ÑзÑмшихÑÑÑ€ Ñуралцах үед ч ÑÑÑÑ Ð±Ð¸Ñ‡Ð¸Ñ… шаардлагатай алхам тутам тулгарна. ТиймÑÑÑ Ò¯Ñ€ дүнтÑй, бүтÑÑлч ÑÑÑÑ Ð±Ð¸Ñ‡Ð¸Ñ… 7 үе шатыг баримтлахыг зөвлөж байна.
1. СÑдвÑÑ Ð½Ð°Ñ€Ð¸Ð¹Ð²Ñ‡Ð»Ð°Ð½ Ñонго.
СÑдÑв өгөгдÑөн бол түүнÑÑ Ð´ÑлгÑрүүлÑÑ… Ñ…ÑÑ€ÑгтÑй. Ó¨Ó©Ñ€Ó©Ó© Ñонгох бол ÑÑÑÑний Ñ…ÑлбÑÑ€, өнцөгөө нарийн тодорхойлоорой. “Таны цаашдын зорилт” гÑÑÑн аÑуултад хариулахын тулд Ñмар Ó©Ð½Ñ†Ó©Ð³Ó©Ó©Ñ Ð±Ð¸Ñ‡Ð¸Ñ…ÑÑ Ñонгохын тулд цааÑан дÑÑÑ€ ÑÑдвÑÑ Ð±Ð¸Ñ‡ÑÑд “Brainstorming” буюу чөлөөт ÑÑтгÑлгÑÑгÑÑÑ€ хандан, холбоотой ÑÑдÑв, дÑд ÑÑдвүүдийг бичиж, үүнÑÑÑÑÑ Ð½Ð°Ñ€Ð¸Ð¹Ð²Ñ‡Ð¸Ð»Ñан ÑÑдвÑÑ Ð³Ð°Ñ€Ð³Ð°Ð°Ñ€Ð°Ð¹.
2. Санааныхаа гол шугмыг ол.
СÑвдÑÑ Ð½Ð°Ñ€Ð¸Ð¹Ð²Ñ‡Ð»Ð°Ð½ ÑонгоÑон бол түүнÑÑ Ð´ÑлгÑрүүлÑн, бүтÑÑлчÑÑÑ€ баÑжуулах Ñ…ÑÑ€ÑгтÑй. Юун түрүүнд өөрт Ñ‚Ó©Ñ€Ñөн бүх бодлоо бичиж дууÑÑаны дараа зохион байгуулж, дÑÑ Ð´Ð°Ñ€Ð°Ð°Ð³Ð°Ð°Ñ€ нь байрлуулж болно. Мөн зорилгоо ÑÑÑÑнийхÑÑ Ñ‚Ð¾Ð»Ð³Ð¾Ð¹ Ñ…ÑÑÑгт бичих нь ÑÑÑÑг буулгах үед Ó©Ó©Ñ€ ÑÑдÑв Ñ€Ò¯Ò¯ Ñ…ÑÑ‚ Ñ…Ð°Ð·Ð°Ð¹Ñ…Ð°Ð°Ñ ÑÑргийлнÑ. ЯлангуÑа Ñ‚ÑтгÑлгийн ÑÑÑÑ Ð±Ð¸Ñ‡Ð¸Ð¶ байгаа бол юун түрүүнд "Таны буÑÐ´Ð°Ð°Ñ Ñлгарах давуу тал юу вÑ?", "Ðмьдралын онцлог юу вÑ?" гÑдÑгт онцгой анхаарал хандуулаарай. Тантай адил Ñ…ÑдÑн мÑнган оюутан байгааг Ñана.
3. Гол Ñанааг илÑрхийлÑÑн Ñ…ÑÑгийг тодотгох.
ÐÑÑÑнд олон Ñанаа, дүрÑлÑл холилдож гол утгыг уншигч ойлгох аргагүй болох аюултай. ТиймÑÑÑ ÑƒÐ½ÑˆÐ¸Ð³Ñ‡Ð¸Ð´ “Ðан ÑÐ½Ñ Ð³Ð¾Ð» утга нь байна” гÑÑÑн бодол төрөхүйц тодорхой болгох Ñ…ÑÑ€ÑгтÑй. ЖишÑÑ Ð½ÑŒ, та “УлÑын ерөнхийлөгчийн тухай бодлоо хуваалцана уу?” гÑÑÑн ÑÑÑÑнд Ñхний Ñ…ÑÑÑгт ерөнхийлөгчийн тухай бичих бол, дараагийн Ñ…ÑÑÑгт “Ерөнхийлөгчийн ÑƒÐ»Ñ Ð¾Ñ€Ð½Ñ‹ харилцаанд нөлөөлөх байдал” зÑргÑÑÑ€ нарийвчлах Ñ…ÑÑ€ÑгтÑй. Өөрийгөө тодорхойлох ÑÑÑÑнд “Би шилдÑг оюутны шагнал Ñ…Ñд Ñ…Ñдийг авÑан” гÑлгүй “Би өөрийгөө Ñорих, Ñ‚ÑмцÑÑ… дуртай. ТиймÑÑÑ ÑˆÐ¸Ð»Ð´Ñг оюутанд Ó©Ñ€Ñөлдөхдөө баÑртай байÑан” зÑргÑÑÑ€ Ñ‚ÑмдÑг нÑÑ€ÑÑÑ€ буÑ, үйл Ñвдал аргументÑÑÑ€ Ñанаагаа дÑмжÑÑÑ€Ñй.
4. Ðраг ÑÑыг буулгаарай.
ДÑÑрх 3 үеийн дараа ÑÑÑÑний ерөнхий төрх байдал буух болно. Үүнийг зөв найруулан, холбооÑыг гарган буулгаарай. ÐÑг параграф буюу цогцолбор нь нөгөөгөө дÑмжих, дÑлгÑрүүлÑÑ…, уÑлдах үүрÑгтÑй байх Ñ…ÑÑ€ÑгтÑй.
5. ШигтгÑÑ Ð¾Ñ€ÑƒÑƒÐ»Ð°Ñ…
Үүний дараагаар ÑÑÑÑндÑÑ Ñонирхолтой мÑдÑÑлÑл, үйл Ñвдал, ишлÑл зÑÑ€Ñг орÑныг нÑгтлаарай. Ямар Ó©Ð½Ñ†Ð³Ó©Ó©Ñ Ñ…ÑрхÑн буулгав? Зорилгодоо хүрÑÑ…Ñд нÑмÑлт шигтгÑÑ Ñанааг Ñ…ÑрхÑн оруулах уу? гÑдÑгт анхаараарай.
6. Товч танилцуулга бичих
Өөрийн ÑÑÑÑний тухай цөөн өгүүлбÑÑ€ÑÑÑ€ тодорхойлоорой. ÐрдÑм шинжилгÑÑний ажил, өгүүлÑлд утга Ñанаагаа танилцуулÑан товч тайлбар Ñ…ÑÑ€ÑгтÑй болдог. Яг түүн шиг товчоор тодорхойлÑноор Ñ‚ÑтгÑлгийн шалгаруулалтын үеÑÑ€ ирÑÑ… аÑуултад ч хариулах чадвартай болно.
7. Ð¥Ñнан нÑгтлах
ÐÑÑÑг бичиж дууÑгаÑны дараа Ò¯Ñ Ò¯ÑÑг, утга найруулгыг маш Ñайн Ñ…Ñнах нь зүйтÑй. ÐœÑргÑжлийн багш нарт үзүүлж Ñанал зөвлөмж авах нь үр дүнтÑй ч Ñ‚ÑднийхÑÑÑ€ утга Ñанаагаа бүрÑн өөрчлөх Ñ…ÑÑ€Ñггүй. Таны өөрийн Ñанаа цор ганц давтагдашгүй байх нь чухал юм шүү. ИнгÑÑд ÑÑÑÑгÑÑ Ñ‚ÑтгÑлÑгт илгÑÑÑ…ÑÑÑ Ó©Ð¼Ð½Ó© ахин нÑгталаарай. Мөн таны ÑÑÑÑ “байдаг л нÑг” болÑон ÑÑÑхийг интернÑÑ‚Ñд тавигдÑан ÑÑÑÑÑ‚Ñй харьцуулж болох юм.